De impact van ontkenning en de kracht van erkenning binnen het familiesysteem en daarbuiten
Ontkenning heeft een diepe impact, zowel binnen het familiesysteem als daarbuiten. Het werkt als een sluier over gebeurtenissen, emoties en ervaringen die te pijnlijk zijn om te erkennen. Binnen een familiesysteem kan deze ontkenning generaties lang doorwerken. Het wordt een onzichtbaar patroon waarin gevoelens worden weggestopt, relaties onder druk staan en verbinding plaatsmaakt voor verwijdering.
Ook buiten het familiesysteem – in vriendschappen, werkrelaties of andere verbindingen – zorgt ontkenning ervoor dat pijn en misverstanden blijven sudderen. Wat niet wordt erkend, blijft in het onbewuste sluimeren en beïnvloedt onze reacties, keuzes en relaties. Het onuitgesprokene creëert afstand en maakt echte verbinding moeilijk.
De kracht van erkenning
Erkenning is de sleutel om deze vicieuze cirkel te doorbreken. Binnen een familiesysteem brengt het heling: het haalt oude pijn en patronen naar het licht, waardoor er ruimte ontstaat voor begrip en verbinding. Het gaat niet om schuld of oordeel, maar om simpelweg zien en voelen wat er is gebeurd. Erkenning betekent: “Ik zie jou, ik hoor jou, en jouw pijn doet ertoe.”
Buiten het familiesysteem werkt erkenning net zo krachtig. Het kan een conflict verzachten, vertrouwen herstellen en een relatie verdiepen. Erkenning opent de deur naar empathie en begrip, niet alleen voor de ander, maar ook voor jezelf. Erkenning geeft ook verbinding in eerlijkheid en heeft veel liefde en kracht in zich.
Wanneer erkenning moeilijk is
Erkenning vragen of geven kan moeilijk zijn. Het betekent dat je pijn en ongemak onder ogen moet zien – jouw eigen emoties, maar ook die van de ander. Soms zijn mensen binnen een familiesysteem niet klaar om te erkennen wat er is gebeurd. Ontkenning kan hardnekkig zijn, omdat het vaak een manier is om met onopgeloste pijn om te gaan.
Zelfs als erkenning van anderen uitblijft, kun je beginnen met jezelf erkennen. Door jouw eigen ervaringen serieus te nemen, geef je jezelf toestemming om te helen, los van wat een ander wel of niet kan geven.
Ikzelf heb binnen mijn familie sommigen erkenning gegeven voor wat hen is overkomen en daarbij ook mijzelf. Hiervoor had ik moed nodig, maar wat ben ik dankbaar dat ik hierin stappen heb gezet en verder trek. Ik volg mijn hart en doe wat ik voel dat goed is om te doen.
Het effect van erkenning, ook als de uitkomst anders is
Soms kan het erkennen van iemands pijn of verhaal anders uitpakken dan je had verwacht. Misschien is de ander nog niet klaar om jouw woorden te ontvangen, of blijft hun reactie uit. Dat kan teleurstellend en pijnlijk zijn.
Maar erkenning draait niet om controle over de reactie van de ander; het is een daad van liefde en moed. Zelfs als de ander jouw erkenning niet kan aannemen, heeft jouw stap een krachtig effect. Het plant een zaadje dat misschien later ontkiemt. Bovendien bevrijdt het jou van de last van onuitgesproken woorden en gevoelens.
De brede impact van erkenning
Erkenning heeft een transformerende kracht, niet alleen binnen familiesystemen, maar in alle relaties die we aangaan. Het doorbreekt zwijgen, verwijdering en misverstanden, en creëert ruimte voor verbinding en heling. Door te erkennen wat er is gebeurd, geef je een stem aan het onbewuste en nodig je jezelf en anderen uit om te groeien.
Zo heb ikzelf in het verleden lieve vrienden in de steek gelaten, omdat het verlies dat zij ondergingen te pijnlijk voor mijzelf was. Jaren later ben ik daarop teruggekomen en heb ik vergeving gevraagd. Los van mijn eigen trauma voelde ik dat ik verantwoordelijkheid te nemen had. Ik had hen gekwetst en in de steek gelaten, en dat was voor hen heel pijnlijk.
De impact van erkenning en daarbij soms ook verantwoordelijkheid nemen, reikt verder dan we soms kunnen overzien. Het verandert niet alleen relaties, maar ook onszelf. Door het verleden te zien en te voelen, kunnen we loslaten wat ons vasthield en ruimte maken voor vrijheid, liefde en nieuwe mogelijkheden – zowel binnen het familiesysteem als daarbuiten. 💛
Papa
Het klinkt zo raar, maar toch ook zo waar.
Je bent ergens ‘boven’.
Hoe heb je destijds mijn ik kunnen roven?
Hoe kwam überhaupt deze vieze interesse in je op?
Het zette mijn leven op de kop.
Mijn hart voelt daarin veel verdriet en pijn.
Het zwarte koord trok een lijn.
Ik geloof dat je niet ten diepste hebt beseft wat je deed.
De laatste jaren ben ik vooral benieuwd waar je ten diepste aan leed.
Ik vind mezelf weer terug en keer je de rug.
De dader ben jij & staat niet langer meer aan mijn zij.
Maar pap, daarnaast is er een deel in mij wat van je houdt.
De verwarring daarin… Maar nu weet ik dat dit kan.
Ik zie je in verschillende vakjes, verbonden aan takjes.
Ik zie je als een autoritaire vader.
Ik zie je als een depressieve papa.
Vanuit mijn gebondenheid met jou vroeg ik vergeving.
Nu snap ik pas echt waarom jij vergeving vroeg.
Je had mijn onschuld afgenomen.
Dat heb ik weer terug laten komen.
Je vond me speciaal,
Maar wat je deed was niet legaal.
Ik blijf je benjamin voor altijd.
Ik vergeef je al je spijt.
Ik kom er wel,
Al ging en gaat dit niet snel.
Ik kan ook andere verhalen vertellen over jou,
Maar ik zet mezelf niet langer meer in de kou.
Daadkracht en moed heb ik gehad,
Want ik was het leven zo zat.
In de donkerste kamer, alleen met mijn pijn,
Waar verder niemand bij kon zijn.
De dag wordt mijn verhaal herschreven,
Over de reis van mijn leven.
Liefde heelt en herstelt.
Dat is het enige wat nu nog voor mij telt.
Mezelf omarmen, vol liefde zien en aanschouwen.
Je hebt veel willen tegenhouden,
Zelfs het moment dat Andries en ik trouwden.
Ik zie de gebroken stukjes in jou.
Zoveel delen in jou in de kou.
Op je sterfbed heb ik mijn hart uitgestort aan jou,
In die gespletenheid waarin ik ook oprecht voelde hoeveel ik van je hou.
Wat achter mij ligt kan ik niet meer veranderen, wat voor mij ligt wel.
Waarin mijn hart nu kan zeggen: vertel…
Ik zal niet langer meer zwijgen,
En mezelf ten onder krijgen.
Ik sta deze dag met een verhaal,
Met jouw kinderen en mijn dierbare mensen in de zaal.
De wereld gaat van mij horen,
Waar het Licht zal schijnen uit de donkere toren.
Nu kan ik zeggen: Jezus was er altijd al bij.
Hij brengt mij terug op die plaats van onschuld en vrijheid, zonder jij.
Van elkaar gescheiden.
En jij nu ook verlost uit jouw lijden.
Dit was het, pap.
©Simone van Oosten
